KONUŞMA BOZUKLUĞU EN YALIN TANIMI İLE, BİREYİN YAŞINA UYGUN BİR DİLLE KENDİNİ AKICI VE ANLAŞILIR BİR ŞEKİLDE İFADE EDEMEMESİ ANLAMINA GELMEKTEDİR.

Tanım olarak konuşma bozukluğu ise konuşma sırasında ağızdan çıkan seslerin anlaşılmaz ya da yanlış olarak telaffuzu, konuşmayı sağlayan organların doğru hareket ettirilememesi sonucunda iletilmek istenen mesajın doğru olarak iletilememesi anlamına gelmektedir.

Son yıllarda da en çok şikayet ile başvurulan (bir tanı mevcut değil ise) konuşma problemleri arasında gecikmiş konuşma, artikülasyon bozukluğu (telaffuz bozukluğu), kekemelik, hızlı konuşma, otizm tanısına bağlı olarak oluşan çeşitli konuşma problemleri yer almaktadır.

GECİKMİŞ KONUŞMA

En anlaşılır tanımı ile gecikmiş konuşma çocuğun konuşmasının kendi yaşından beklenilenden çok geride olması veya çok yavaş gelişiyor olmasıdır. Gecikmiş konuşması olan çocukların konuşması çok kısıtlıdır. Genelde bir kaç sözcük veya anlamsız ses ve hecelerden oluşur. Bu sorunu yaşayan çocuklar kendilerini jest, mimik veya çoğunlukla el hareketleri ile anlatırlar. İçine kapanık, çabuk sinirlenen ve iletişim kuramamasından kaynaklı genelde hırçın davranışlarda bulunurlar.

Gecikmiş konuşma terapisinde çocukla çalışmanın yanı sıra aile ile birlikte çalışma büyük önem taşır. Ebevyenlere çocuğun dil ve konuşma gelişimini destekleyecek şekilde etkili iletişim kurma yöntemleri öğretilir. Çalışmaların dönüt vermesi için aile de evde uygulanması gereken disiplin ve çalışmalar konusunda mutlaka sık sık yönlendirilmeli ve takip edilmelidir. Yapılacak çalışmaların yani konuşma terapisinin genel amacı çocuğun sözcük dağarcığının geliştirilmesi, sesleri (harfleri) doğru telaffuz etmeyi öğrenmesi ve zcümleler kurarak kendini ifade etmesini sağlamaktır.

ARTİKÜLASYON (TELAFFUZ) BOZUKLUĞU

Çocuk ve yetişkinlerde de sık rastlanan bir konuşma sorunudur. Bireyin belirli sesleri (harfleri) doğru şekilde üretememesi, eksik veya farklı söylemesi anlamına gelir.Terapide ilk çalışma başvuran kişiye çıkaramadığı sesleri doğru şekilde çıkarmasını öğretmektir. Doğru sesi çıkarmayı öğrendikten sonra bu sesi sözcük içinde kullanmayı,daha sonra da cümlelerde kullanmayı öğretmektir. Bir sonraki aşama ise günlük hayatta konuşmasına da aktararak kendini doğru ifade etmeyi sağlamaktır.

KEKEMELİK

Çok küçük yaş gruplarından 60'lı yaşlara kadar en sık rastlanan ve en çok başvurulan konuşma problemlerinden biridir. Kekemelik konuşmada sözcüklerin akışının, takılma,hece tekrarı, sık sık yineleme, nefes tıkanmaları ile birlikte engellenip gerçekleşememesidir. Kısaca kekemelik konuşma akıcılığının kesintiye uğramasıdır diyebiliriz. Kekemelik terapisinde uygulanacak teknik ve çalışma başvuran bireyin yaşı ile yakından ilişkilidir. En yaygın kullanılan yöntem okul öncesi çocuklarında oyun terapisi ve ailenin bilinçlendirilmesi ile birlikte çocuğunun konuşmasını rahatlatacak yöntemleri uygulatmak, özgüvenini kazandırmak, yetişkinlerde ise akıcılığın şekillendirilmesi, gerekiyorsa çok ciddi durumlarda psikolojik destek ile birlikte doğru nefes alma teknikleri, öğretilecek olan akıcı ve düzenli konuşmanın her türlü şartta günlük hayatta alışkanlık haline gelmesini sağlamaktır. Bu çalışma doğru nefes koordinasyonu, konuşma başlangıcının iyileştirilmesi, kelimeler arası geçişlerde hece tekrarlarının sonlandırılması,tekrarların ortadan kaldırılması şeklinde uygulanmaktadır.

HIZLI BOZUK KONUŞMA

Bireyin normalden hızlı konuşması sebebiyle ortaya çıkan takılma, ses veya hece atlama, sözcük tekrarı gibi problemlerinin görüldüğü bir konuşma sorunu çeşididir. Bu konuşma sorunu terapisinde öncelikle hedef bireye konuşma hızı ile ilgili farkındalık oluşturmak, daha sonrasında ise konuşma hızını kontrol altına almasına yönelik çalışmalar içermektedir. Nefes koordinasyonu ve cümle başlangıçları, cümleler arası duraklamalar da terapi içeriğidir.

OTİZME BAĞLI KONUŞMA PROBLEMLERİ

Otizm, çok küçük yaşlarda ortaya çıkan ve yaşam boyu devam eden sosyal etkileşim,iletişimde problemler, tekrarlayıcı davranış ve kısıtlı ilgi alanları ile kendini gösteren Yaygın Gelişimsel Bozukluk grubundan bir bozukluktur.

Otizmli bireylerde en sık rastlanan sorunlardan biri de gecikmiş veya hiç olmayan zkonuşma, konuşma isteksizliği, taklit becerisinin olmaması veya sınırlı olması, konuşma var olsa bile bir iletişim aracı olarak kullanılmaması ve ekolalidir (duyulan her konuşmanın taklit edilmesi).

Otizmde dil ve konuşma terapisinin çok önemli yeri vardır. Terapi bireyin konuşma gelişimini arttırmaya yöneliktir. Terapi sürecinde otizmli bireyin dil ve konuşma becerilerinin edinilmesi ve bunları günlük hayatta uygulamasına ağırlık verilmektedir.Bunun yanı sıra oral motor becerilerinin desteklenmesi, ve varsa artikülasyon problemleri üzerinde de çalışmalar yapılmaktadır.

Çocuğunuzda veya sizde konuşma eksikliği, konuşma gecikmesi, anlaşılmayan konuşma veya konuşma akıcılığı problemi, kısacası anlaşılabilir ifade de problem yaşanıyor veya yaşıyorsanız mutlaka bir uzmana başvurmalısınız.